Romanian Cultural Institute in Istanbul
MİHAİ EMİNESCU
(1850 – 1889)
En büyük Romen klasik şairi, Romen şiirinin Çoban Yıldızı olarak adlandırılan Mihai Eminescu, Romanya’nın kuzey doğusunda İpoteşti köyünde 15 Ocak 1850 yılında dünyaya geldi. Eminescu, kültürü seven ve aşık olan Görge (Gheorghe) ve Raluka’nın (Raluca) 7. oğlu idi. Çocukluğunu doğa ortasında geçirdi. Çocukluk yılan, halk şiiri ve yaratıcılığı ile ilk teması olarak, şairin gelecek eserlerini etkileyecek ve milli hususiyetini artıracaktır.
Mihai Eminescu ilkokul ve kolej sınıflarını – öğrenimini Cernauti kentinde geçirdi, romen ve yabancı edebiyatı büyük sevgi ile okudu. Bundan sonra, derslere ara vererek, ülkeye, ülke içersine bir tiyatro topluluğu ile uzun seyahatler yaptı. Öğretmeni, Aron Pumnul genç öğrencinin geleceğini kararlı biçimde etkiledi ve Eminescu sevgili öğretmeninin vefatında ilk şiirini yazdı. Eminescu ilk şiirlerini Oradea şehrinde çıkan “Aite”, “Familia” dergisinde Ocak 1866 yılında yayınladı. Babasının ısrarı üzerine, genç Eminescu felsefe dersleri için Viyana’ya gitti, fakat Viyana’da tarih, hukuk, iktisadi politika, Romalı filoloji derslerini de izledi. Bu yıllarda, Viyana’da tahsil gören, aralarında gelecek büyük düz yazı yazan Ioan Slaviç (Slavici) olamak üzere bir sürü genç Romenle tanışıyor ve dostluk ilişkileri kuruyor ve bunlarla beraber Genç Romanya – România Jună adlı öğrenci dergisini çıkarmaya başlıyor. 15 Nısan 1870 tarihinde Romanya’nın Yaş (İaşi) kentinde çıkan “Edebi konuşmalar” – “Convorbiri Literare” adlı meşhur dergide seçkin eserlerinden biri olan Venere ve Madona / Venere şi Madona şiiri yayınlanıyor. O zamanlara kadar hayatta olan en meşhur Romen şairi Vasile Aleksandri (Vasile Alecsandri) kadar ünlü olan Mihai Eminescu gerek zamanına, gerekse geleceğe ve ayrı milli konulara ayrı bir ilgi gösteriyordu. Berlin Üniversitesine öğrenci olarak kayıtlı olduğu 1872 yılında, Eminescu felsefe, tarih ve iktisadi politika derslerine iki yıl süre ile devam ediyor.
Ülkeye döndükten sonra, öğrenim alanında, Yaş kentindeki kütüphanede çeşit çeşit görevler alıyor ve 1877 de Bükreş’te “Zaman – Timpul” adlı muhafazakâr gazetede redaktör oluyor. Bu arada, eseri, aşk şiirleri ile zenginleşiyor, ayrıca bir sürü makale yazıyor. Yine bu yillarda, Yaş kentindeki “Gençlik – Junimea” edebiyat demeğine katılıyor. Büyük ve yakın dostları aynı zamanda, büyük romen yazarlardır. İon Kreangı (İon Creangă), Ioan Slaviç (İoan Slavici) ve dram yazan İon Luka Karaciale (Ion Luca Caragiale). Zamanın tanınmış edebiyat eleştirmeni Titu Mayoresku (Titu Maiorescu) Eminescu’yu destekledi. 1865 – 1885 yılları arasında 20 yıllık bir devrede Mihai Eminescu şiir ve düz yazıdan müteşekkil olan dev bir eser yazdı ve eserlerinin ancak üçte biri yaşadığı yıllarda neşredildi. 15 Haziran 1889 yılında, 39 yaşında iken Mihai Eminescu gözlerini hayata yumdu ve Romanya başkenti Bükreş’te Belu mezarlığında toprağa verildi.
Mihai Eminescu sadece ülkesine değil, dünyaya miras olarak ebedi bir yapıt bırakmıştır. Eserleri çoktan beri ülkenin hudutlarını aştı ve dünyanın başlıca dillerine tercüme edilerek günümüzde dünyanın en büyük şairleri arasında evrenselliğe kavuştu.
ÇAĞDAŞ ROMANYA ŞİİRİ
ÖZGÜR Yayınları
2009
