Dünya ekonomisi: Soğuma mı, nefeslenme mi?
Mali piyasaların derdi çok. Ticaret Savaşları’na mola verdik derken, Çin’in önde gelen bilgisayar ekipmanı ve akıllı telefon üreticisi Huawei’nin veliahtının […]
Mali piyasaların derdi çok. Ticaret Savaşları’na mola verdik derken, Çin’in önde gelen bilgisayar ekipmanı ve akıllı telefon üreticisi Huawei’nin veliahtının Kanada’da tevkif edilmesi Beijing’i çileden çıkardı. ABD’de tarım dışı istihdam aylık 155 bin artışla beklentilerin gerisinde kalırken, Fed’in 2019 yılında ne yapacağı tam kestirilemiyor. Theresa May’in AB’yle imzalanan Brexit protokolünü Avam Kamarası’nda onaylatamayacağı nerdeyse kesinleşti.
OPEC’in günde 1.2 milyon varil üretim kısıntısında anlaşması tek iyi haber ama yatırımcılar açısından dünya ekonomisinin yavaşlaması kaygısı her şeye baskın çıkıyor. Özellikle S&P500’ün çok yüksek F/K’dan işlem gördüğü, Gelişmekte Olan Ülkeler’de ise özel sektörün aşırı borçlu olduğu günümüzde, global ekonominin yavaşlaması hisse ve tahvil pazarında sert şoklar üretebilir.
JP Morgan ve Markit tarafından aylık olarak derlenen global bileşik Tedarik Yöneticileri Anketi (PMI) bize dünya ekonomisinin trendleri hakkında sağlam bir fikir veriyor. Kasım ayında bileşik endeks 53.0’ten 53.2’ye yükselerek 3 aylık zirve yaptı. Fakat, hemen sevinmeyelim. 53.2 düzeyi son 2 yılın en zayıf aylık ölçümleri arasında. Bunun da ötesinde, işdünyasının geleceğe yönelik beklentileri, ihracat siparişleri ve fabrikada bekleyen işler bir kez daha yavaşlayarak global ekonomide problemlerin bitmediğini hatırlattı.
Kasım PMI detaylarına yakından bakalım. Kötü haberler arasında imalat sanayinin yavaşlaması ve ilerleyen aylarda üretimin öncü göstergesi olan yarı mamul imalatının yavaşlaması da sayılabilir. Ek olarak, istihdam da güç kaybederken, girdi ve çıktı fiyat hareketleri hız keserek, enflasyonun gücünü şüpheye düşürdü. Hatırlatalım, Türkiye’nin aksine, dünyada başlıca korku enflasyon değil, deflasyon.
Öte yanda, PMI detayları iyi haberler de içeriyor. Bir kez, büyümenin ABD’de odaklanıp, diğer bölgelerin yavaşladığı doğru değil. Ölçüm yapılan büyük ekonomiler arasında İtalya hariç hepsinde genişleme vardı. Çin dışında Gelişmekte Olan Ülkeler geçmiş aylara nazaran oldukça iyi performans gösterdiler.
PMI detayında yok ama, Pazar günü açıklanan Çin Kasım ihracat verileri Mart’tan bu yana en yavaş büyümeye işaret ederken, ithalat büyümesi de 2016 düzeyine geriledi.
Özetle, Kasım bileşik PMI en kritik soruya cevap vermiyor: Dünya uzun sürecek bir genişleme trendi ortasında soluklanıyor mu, yoksa soğuyor mu?
Fakat, temel ekonomi kavramlarını kullanarak kendi cevaplarımızı verebiliriz:
- Petrolün 50-70 dolar arasında seyretmesi büyümeyi destekler.
- Yatırımlar açısından en büyük sorun belirsizlik. ABD-Çin Ticaret Savaşı yeniden başlarsa, dünyanın yavaşlaması kaçınılmaz görünüyor.
- Fed’in faiz artırımlarına mola vermesi geçici bir ferahlama sağlayabilir, fakat bilanço daraltma süreci sürdükçe, global finansal koşullar sıkılaşacak.
- AB’nin kısa sürede Brexit ve İtalya bütçe krizi badiresini atlatıp büyüme trendini yakalaması şart.
- Beijing’in gayet ölçülü olarak ekonomiye verdiği teşviklerin sonucunu ancak 3 ay içinde göreceğiz. Bunların fayda etmemesi halinde, global ekonomide yavaşlama yüksek olasılık.
- Moraller çok bozuk, ABD-İran kapışması, Rusya ile soğuk savaş, Temsilciler Meclisi’nin Trump’ı Yüce Divan’a sevketme girişimi gibi jeo-politik şoklar sert fren etkisi yapar.
Source: Paraanaliz